СЛОВАРЬ ГЕОГРАФИЧЕСКИХ НАЗВАНИЙ

ДИАЛОГ TREN YOLCULUĞ U (Bİ R KONUŞ MA) İ skender: Mü saadenizle manzarayı seyredeyim. Karadeniz sahiline ilk defa seyahat yapı yorum ç ü nkü. Geç en yaz Beyaz denize gittim de... Ahmet: Beyaz deniz baş ka. Karadeniz baş ka. Ş u gö rdü ğ ü nü z dağ lan orada gö rdü nü z mü hiç? İ. O, dağ lar! Bunları bir gö ren inanı n ki asla unutamaz. A. Ya ş u denize ne dersiniz?

1. Eski Dü nya — Старый Свет

2. Asya —Азия

3. Avrupa — Европа

4. Anadolu — Анатолия

5. Balkan — Балканы

6. Trakya —(Восточная) Фракия

7. Yunanistan —Греция

8. Bulgaristan —Болгария

9. Kafkas — Кавказский хребет

 

10. Kafkasya —Кавказ

11. Gü rcü stan — Грузия

12. Ermenistan —Армения

13. Azerbaycan —Азербайджан

14. İ ran — Иран

15. Irak — Ирак

16. Suriye —Сирия

17. Kuzey Anadolu dağ ları — Пон-

тийские горы

18. Toroslar — Тавр

19. Marmara (denizi) — Мраморное

море

20. Ç anakkale Boğ azı —Дарданел-

лы

21. Van gö lü — оз. Ван

22. Fı rat — Евфрат

23. Dicle — Тигр

24. Kı zı lı rmak —p. Кызылырмак

25. Yeş ilı rmak —p. Ешилырмак

26. Akdeniz —Средиземное море

27. Beyaz deniz — Белое море

28. Boğ aziç i (= İ stanbul Boğ azı )

İ. Mü kemmel. Mavi mi mavi! (= ç ok mavi). Acaba derin

mi? A. Gerç ek deniz (deniz denen) sı ğ olamaz. Karadeniz de

tam ö yledir. Vasati (ortalama) derinliğ i bin yedi yü z metre. İ. İ ş te bu ö zelliğ i beni sevindirmekten ç ok uzaktı r. Hattâ

biraz da korkutuyor. A. Neden? İ, Yü zmesini bilmiyorum da ondan. Bilirsiniz: yerin dibine

geç mek zor, denizin dibine geç mek ç ok daha kolay. Hele

benim gibi bir insan İ ç in. A. Hah hah hah. Lâ tifecisiniz, beyim. Fakat hiç korkmayı n.

Karadenizin suyu yeter derecede tuzlu. İ nsan ister istemez

Ö ğ renir yü zmesini. İ. Ö yleyse iş baş kalaş ı r. Geldiğ imizin hemen ertesi gü nü

denize gireceğ im.

A. Niye bu gü n değ il de ertesi gü n? İ. Maş allah, bu gü ne de razı yı m. Teklifinizi reddetmek

aklı mdan bile geç miyor. Bilâ kis verdiğ iniz etraflı izahattan

sonra diyebilirim ki mecburum kabul etmeğ e... A, Dö nü ş te de sizinle bir vapur seyahatı yaparı z. Ö rneğ in,

Burgaza, ya da Odesaya... Birinci mevki ile... Ha! Ne

dersiniz?

İ. Acaba bilet alabilir miyiz?

A. Limandaki deniz garı na gider, giş eden alı rı z. Olur biter. İ. Â lâ. Buna da â deta razı yı m. Yeter ki deniz fı rtı nalı

olması n.

A. Ne fı rtı nası canı m? Bu mevsimde deniz bakı n, sü t liman. İ. Belki doğ rusunuz. Buna rağ men gö nlü m daha da malû mat

istiyor bu yolculuğ a dair. Bilirsiniz, vapur var ki batabilir

birdenbire. Rica ederim, ş imdilik bunu karara

bağ lamayalı m. A. Gö rü yorum ki vapur gibi yolculuk aracı na karş ı bir nevi

korku duyarsı nı z.

İ. Ben değ il gö nlü m duyar.

A. Durun hele, iki gö zü m. Bakı n, gittiğ imiz yere

yaklaş ı yoruz.

İ. Ö ylese ç abucak (ç abuk) hazı rlı k gö relim. A. Eş yanı zı paketleyin, bavulları nı zı hazı rlayı n. İ. Gü mrü k muayenesi yapı lmayacak mı? A. Niye yapı lsı n? Harice (dı ş arı ya) gitmiyoruz ki... İ. Ha, sahi. Bakı n, tren yavaş ladı. Bir hamal ç ağ ı racak

mı yı z?

A. Neme gerek? Bir tek bavulum var. Sizinki kaç? İ. Ü ç tane. Ş u iki paketi de hesaba katmı yorum. A. Bu ü ç bavul sizi epey ağ latabilir, aslanı m. İ. Neden? A. Ç ü nkü bu kü ç ü k istasyonda hamal bulmayabilirsiniz.

Buradaki servis malû m... İ. Maklinist treni durduruyor. Aman, ne gü rü ltü! Ne ne?

İ ş ittiremiyorsunuz (duyuramı yorsunuz) sesinizi. A. Gö zü mle elimle iş aret yapmaya ç alı ş ı yorum: durmayı n,

ç abuk inin.

TEMRİ NLER

14. Aş ağ ı daki sorulan cevaplandı racaksı nı z:

l. Tü rkiye'nin coğ rafi durumu ulaslararası ticaret yapmaya elveriş li mi? 2. Ü lkenin kapladı ğ ı alan kaç bin kilometre kareyi aş ar? 3. Tü rkiye toprakları nı n en gü ney ucu ile en kuzey ucunu haritada gö sterin. Hangisi 42 kuzey paralelinde bulunur? 4. Ü lkenin doğ ubatı doğ rultusundaki uzunluğ u gü ney-kuzey cihetindeki uzunluğ undan kaç defa fazla olup kaç kilometreyi bulur. 5. 591 kilometre uzunluğ undaki Tü rk kuzey doğ u sı nı rı Tü rkiye'nin 2600 kilometrelik kara hudutları nı n kaç ta kaç ı nı teş kil eder? 6. İ ç Anadolu hangi iki dağ sistemi arası nda bulunur? 7. Batı Anadolu dağ ları nı n bir ö zelliğ i nedir? 8. Adalar denizinden mi daha ç ok hoş lanı rsı nı z, Kara denizden mi?

9. Tü rkiye'de ü ç bü yü k iklim bö lgesi seç ilebilir; bunlardan
hangisi daha ç ok hoş unuza gider? Neden? 10. Tü rkiye'nin en
yü ksek dağ ı olan Ağ rı dağ ı (Ararat dağ ı nı ) haritada gö sterin.
11. Tü rkiye iç inde akan bü yü k nehirler arası nda en ç ok hangisini
beğ enirsiniz? 12. Tü rkiye'nin Avrupa ve Asya'daki yerini
anlatı nı z.

15. Aş ağ ı daki cü mleleri Rusç a'ya ç evirin:

l. Bildiğ in yerden geliyorum. Komutana arattı rı p buldurduğ un yerden (MKS). 2. Benim onda ç ekemediğ im ş ey, fazla koketliğ i idi (N. N. ). 3. Uç an daire (uç an puro), gö rü ndü diye gazetelerde okuduğ unuz haberler hep benimdir (A. N. ). 4. Vatan iç in ö lmekten ç ekinmemesini en iyi bilen bir millet... 5.... teker teker defterlerimize baktı. Hiç birimizinkinde (imlâ ) yanlı ş (ı ) bulamadı. Ö ğ retmenimize: «Teş ekkü r ederim, ö ğ rencilerinizi iyi yetiş tirmiş siniz... » dedi (A. N. ). 6. Bu cumhuriyet hü kü metinin takip ettiğ i dı ş politikaya karş ı gelen, itiraz eden az değ ildir. 7. İ ster istemez eş yası nı gü mrü k muayenesinin yapı ldı ğ ı salona gö tü rmek mecburiyetinde kaldı. 8. Yapacağ ı nı z geziye dair izahatta bulunabilir misiniz? 9. Eliyle ö nü mü zdeki dağ sı rası nı iş aret ederek lâ tife etmek istedi, «Ancak ü ç kilometrelik yol kaldı, dedi. Bir kilometresi ileriye, ikisi yukarı ya doğ ru».

10. Gö nlü nü almak isteyerek hava garı giş esinden iki bilet aldı m.
«Neme gerek? dedi. Kuş değ ilim ki gö k yü zü nde gezi yapayı m».

16. Aş ağ ı daki parç ayı Tü rkç e'ye ç evirin:

Турция — государство, расположенное почти целиком в Малой Азии и в незначительной части в Юго-Восточной Европе (юго-восточный угол Балканского полуострова). Изу­чаемая нами страна граничит с семью государствами. Быв­шая советско-турецкая граница имеет протяженность 591 ки­лометр. Согласно имеющимся сведениям площадь, которую занимают (покрывают) земли Турции, —777 тыс. км². В Тур­ции много возвышенностей, то есть гор и плато, а низмен­ностей мало. Анатолийский полуостров, составляющий са­мую значительную часть территории Турции, представляет

собой плоскогорье, которое в среднем на 1200 метров воз­вышается над морем. Черное море у анатолийского побере­жья очень глубоко. Здесь нет ни островов, ни полуостровов. Из Черного моря вы можете на пароходе, через проливы Босфор и Дарданеллы, проплыть в Эгейское море, где име­ется множество островов, и далее в Средиземное море. Мра­морное и Эгейское моря довольно мелкие. По этой причине берега здесь извилистые, много заливов, мысов, полуостро­вов. В Турции много проточных вод (рек) и озер. Реки впа­дают или в другие реки, или в моря, которые с трех сторон окружают Турцию. Вода большей части озер соленая, и пить ее нельзя. Самое большое озеро Турции — озеро Ван, распо­ложенное в Восточной Анатолии. Из этих мест вы можете видеть самую высокую гору Турции — Агрыдаг (Арарат) (ее высота 5165 м), находящуюся вблизи границы.

17. Переведите на турецкий язык устно следующие предложения:

1. Следите за политикой, которую ведет это правительство.

2. Какова площадь (поверхность) этого квадрата? 3. Что это за
работа? На что это похоже? 4. Наша улица тянется параллель­
но этой окраинной улице, в двухстах метрах от нее. 5. Внима­
ние, мы приближаемся к границе. 6. Турция расположена на
Европейском континенте. 7. Это стало прямо-таки системой!
8. Такого рода средства мы использовать не можем. 9. Надо
расширять наши связи посредством торговли. 10. Я не могу
судить об этом. Я там не был. 11. — Вы можете отказаться. -
Напротив, я вынужден принять это место. 12. Я никогда не
стану вмешиваться в их дела. 13. Можете подчеркнуть это
слою. 14. Эта горная цепь широкой дугой тянется в восточ­
ном направлении. 15. Только бы они пришли. Тогда наши силы
возрастут вдвое. 16. Хочется (сердце хочет), чтобы море было
спокойным. 17. Можешь сесть под этим деревом. 18. Вне аэро­
вокзала таможенный осмотр не проводится. 19. Браво! Ты и
плавать умеешь! 20. Подадите знак, и все будет в порядке.
21. Море бурное. Привяжите чемоданы к полкам. 22. Аи! Мо-

локо пролилось на скатерть! Стекает на пол. 23. Хочется со­вершить это путешествие на пароходе. Но билеты первого класса очень дороги. 24. Мы снова увидим степные пейзажи. Я зара­нее радуюсь этому.

18. Совместно с товарищем подготовьте беседу двух пассажиров, на­
правляющихся в Турцию (один из них едет туда вторично).

19. Aş ağ ı daki atasö zlerini ezberlemeye bakı nı z:

1. Aş k ağ latı r, dert sö yletir.

2. Bana gö re hava hoş.

3. Bilmediğ in iş e karı ş ma, bilmediğ in yola gitme.

4. Bir dü ş tü ğ ü n yerde bir daha dü ş me.

5. Buldum bilemedim, bildim bulamadı m.

6. Ç ok gü len ç ok ağ lar.

7. Diş i aslan tek doğ urur ama aslan doğ urur.

8. Dost ağ latı r, dü ş man gü ldü rü r.

9. Gö z iki kulak iki ağ ı z tek - ç ok gö rü p ç ok dinleyip az
sö ylemek gerek.

10. Herkesin geç tiğ i kö prü den sen de geç ersin.

11. Her zaman gemicinin istediğ i rü zgâ r esmez.

12. Hizmet etmesini ö ğ renmeyen efendilik edemez.

13. Kendi dü ş en ağ lamaz.

14. Mal mü ş teriye gö re satı lı r.

15. Taş dü ş tü ğ ü yerde kalı r.

16. Yü zmek bilmezsin, deniz kenarı nda ne iş in var?

ПРИЛОЖЕНИЯ

Приложение 1

⇐ Предыдущая28293031323334353637Следующая ⇒

Поделиться: