Мавзeи 10. ТАВСИФ ВА ТАСНИФОТИ СИСТЕМАИ НАРХИ ИRТИСОДИ БОЗОРГОНB

НАRША:

10.1. Тавсифи умумии системаи нарх

10.2. Таснифоти системаи нарх

                            

                           10.1. Тавсифи умумии системаи нарх

Омeзиши тавсифи умумb ва истифодаи системаи нархи иrтисоди бозоргонии Xум[урии Тоxикистон дар аз худ кардани масъала[ои му[ими нархгузории танзимшавандаи давлатb ва озодамалкунанда мавrеи му[имро ишuол менамояд.

Мавзeи системаи нархи иrтисоди бозоргонb масъала[ои таснифот, исло[от ва вазифа[ои мукаммалгардонb, таносуби нарх[ои танзимшаванда ва озод, rоида[ои умумии амалу истифодаи нарх[ои мухталифро дар бар мегирад.

Бунёди системаи нархи иrтисоди бозоргонb яке аз масъала[ои умдатарин [исобида шуда, тараrrиёти иxтимоb ва иrтисодии Xум[урии Тоxикистонро таъмин менамояд. Асоси онро консепсияи бунёд ва инкишофи иrтисоди бозоргонb, модели рушди иrтисодиёти миллb ташкил меди[ад.

Маълум аст, ки [амаи xараён[ои иrтисодиёти миллb бо [ам вобастаанд. Нарх хусусият[ои хоси мар[ила[ои такрористе[солотро бо пуррагb инъикос карда, он[оро ба [амдигар мепайвандад. Дар мар[ила[ои гуногуни такрористе[солот нарх[ои мухталиф амал намуда, истифода бурда мешаванд.

Маxмeи нарх[ое, ки дар мар[ила[ои гуногуни такрористе[солот, ба монанди исте[сол, таrсимот, мубодилот ва истеъмолот истифода мегардад, системаи нарх номида мешавад. {ар як намуди он [амчун унсури асосии системаи нарх дониста мешавад. {ар як намуди нарх дорои хусусият[ои ало[ида аст.

Шарт[ои амали системаи нархи иrтисоди бозоргониро дар Xум[урии Тоxикистон ба таври зерин ифода кардан мумкин аст:

1. {амаи намуд[ои нарх бо [амдигар бевосита алоrаманданд.

2. {ар як намуди нарх барои [алли масъалаи мушаххаси иrтисоди бозоргонb истифода бурда мешавад, яъне вазифаи муайяни иrтисодиро иxро мекунад.

3. Нарх[о бо [амдигар итоатмандии муайян доранд.

4. Системаи нарх xараёни доимо амалкунанда буда, хусусияти дигаргуншавb дорад.

5. Дигаргуншавии як намуди нарх ба намуди дигари он таъсир мерасонад.

6. Системаи нарх [амаи мар[ила[ои такрористе[солотро ба [амдигар мепайвандад.

Вобастагии нарх[о xараёни табиb буда, он дар алоrамандии нарх[ои танзимшавандаи давлатb ва озод, нарх[ои яклухт, хариди яклухти ма[сулоти кишоварзb, чакана ва амсоли он[о инъикос мегардад.

                            10.2. Таснифоти системаи нарх

Нарх[ои иrтисоди бозоргонb аз xи[ати хусусият, таъинот, вазифа ва тарзи амалиёташон дар миrёси Xум[урии Тоxикистон ба гурe[[ои муайян таrсим мешаванд, ки таснифоти системаи нархро ташкил менамояд.

Системаи нархи иrтисоди бозоргонb дар Xум[урии Тоxикистон (дар rисм[ои I ва II расм) ба гурe[[ои зерин таrсим мешавад:

1. Нарх[ои гардиши молро (ма[сулотро) таъминкунанда.

2. Нарх[ои амалашон аз ваrт вобаста.

3. Нарх[ои амалашон аз минтаrа вобаста.

4. Нарх[ои хароxоти наrлиётро ба[исобгиранда.

5.  Нарх[ои xараёни [аракати молро ифодакунанда.

6. Нарх[ои дар та[лил, омор ва ба[исобгирb истифодабаранда.

7. Нарх[ои озод амалкунанда.

8. Нарх[ои таъиноти берунииrтисодb.

9. Нарх[ои амалашон манъшуда.

10. Тариф[ои оид ба хизматрасони[ои исте[солb, а[олb ва гумрукb.

Асоснок гурe[бандb кардани системаи нархи иrтисоди бозоргонb дар омeзиши масъала[ои назариявию амалии нархгузорb наrши му[имро иxро мекунад. Дар [удуди [ар як гурe[ хусусият[ои ташкил, амалиёт ва танзими нарх[ои ало[ида та[лил гардида, ро[[ои такмилёбии системаи нарх муайян карда мешавад.

Мавrеи му[имро нарх[ои гардиши молро таъминкунанда ишuол намуда, бо воситаи он[о инкишофи муносибат[ои молию пулии дар байни исте[солкунанда, фурeшанда ва истеъмолкунанда дар xараёни такрористе[солот таъмин мегардад. Бо нарх[ои истифодабариашон аз ваrт вобаста чандирb ([асоснокb)-и амалb нарх[о дар шароит[ои гуногун муайян гардида, дар асоси он[о таъсири мавсимнокb, фоиданокb ва манфиатнокии истеъмолии ма[сулот ба эътибор гирифта мешавад.

АДАБИЁТ: 4, 10, 13, 15, 16, 20, 29, 32, 33, 46, 56, 62, 64.

Савол[ои тести оид ба санxиши дониши донишxeён:

⇐ Предыдущая234567891011Следующая ⇒

Поделиться: